Kişinin yaşadığı cemiyet içre kıymeti olan , kabiliyet, gidişat ve gayrı davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara göre insanoğluın davranışlarında belirli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı vasıtasıyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğnöbetme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kabilinden eğitimin bir çok tanımı yapılabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen tanım:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı vasıtasıyla ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin lakinçlarına muvafık ) bileğnöbetme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis göre;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde bileğnöbettirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğnöbetme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç temel öğesi vardır.
1. Fakatç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek lakinçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam paha ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı cemi kültürler derunin nüshadır. Fakatçların içinde ne olduğu ve öğrenme derunin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre göre bileğnöbetebilir, fakat sürecin doğbirliı bileğnöbetmez.
Yetişek kapsamı ve tanımlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birokkalı filozof ve eğitimci, eğitimin ne olduğuna konusunda farklı farklı tanımlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçün tanımı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları vasıtasıyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğnöbetikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanımlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanımlamanın içre eğitime konusunda temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları vasıtasıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğnöbetikliği” ve “müddetç” kabilinden kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Yetişek, isim derunin yaşam boyu devam fail bir süreçtir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere muvafık olabileceği kabilinden istenmedik yönde bile gelişebilir. Yetişek sürecinin nöbetletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği kabilinden gelişigüzel bile mümkün. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal eğitim, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal eğitim denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek okul, dershane, eğitim merkezleri kabilinden mekânlarda verilen eğitim formal; bireyin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı sıfır eğitim ise informal eğitidir. Doğrusu eğitim sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine göre sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim çıkmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belirli bir tasavvur ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci idari bir ekip ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal eğitim ise otomatik gelişen plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki birey bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir cümle olarak ele alındığında ise eğitim sisteminin üç temel ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Mebde; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel kabilinden fiziksel unsurlardır. Müddetç; okul içre gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, yetki, imtihan neticeları kabilinden istenilen davranış bileğnöbetiklikleridir.